بررسی نقش آیت الله العظمی بروجردی نماد مرجعیت عامه در جریان ملی شدن صنعت نفت در ایران و تبیین چرایی آن

Authors

  • ابوالقاسم طاهری استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • سید مصطفی ابطحی استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
  • صادق زیباکلام استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Abstract:

نقش آفرینی روحانیت به عنوان یکی از نیروهای مهم اجتماعی ایران بر حسب موقعیت‌های گوناگون تاریخی اجتماعی و اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم متفاوت بوده­است. از جمله تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ سیاسی معاصر ایران نهضت ملی شدن نفت می­باشد. پژوهش حاضر با رهیافت جامعه شناسی سیاسی به بررسی نقش آیت الله بروجردی نماد مرجعیت عامه در این نهضت و ارزیابی دلایل آن می­پردازد. فرضیه اصلی مقاله آن است که آیت الله بروجردی نماد مرجعیت عامه با توجه به فضای سیاسی اجتماعی حاکم و تجربه تلخ مشروطه، در جریان ملی شدن نفت رویکرد سیاست پرهیزی داشته و نتایج تحقیق نشان می­دهد به واسطه رویکرد خصمانه رضاخان علیه روحانیت و نهادهای دینی و فضای حاکم در عصر پهلوی دوم که رواج مارکسیسم، بهائیت و کسروی گری است مرجعیت عامه دغدغه حفظ کیان تشیع را داشته تا ورود به سیاست و با توجه به بدفرجامی مشروطه، در مراحل مختلف نهضت ملی موضع سکوت و احتیاط را اتخاذ کرده­است. روش تحقیق این مقاله توصیفی – تحلیلی و ابزارجمع آوری اطلاعات کتابخانه­ای خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بر هم کنش مرجعیت، حکومت و جامعه در دوران مرجعیت آیت الله بروجردی

مرجعیت شیعه در تحولات اجتماعی ـ سیاسی معاصر ایران، حضوری پررنگ و با نقش های متفاوت و گاه متضاد داشته است. چنین حضوری، گاه درجهت کنشگری و مبدأ تغییر واقع شدن بوده است (حضور فعال شماری از علما و مراجع برجسته در جریان انقلاب مشروطه)، گاه درجهت تأثیرپذیری و واکنش در مواجهه با تحولات بوده است (مواجهه با مدرنیزاسیون اجباری رضا شاه در ایران) و گاه در قالب سکوت و انفعال ظاهر شده است (سکوت مرجع وقت شیعه...

full text

ملی شدن صنعت نفت ایران در آیینة اسناد آمریکا

ملی شدن صنعت نفت در ایران و به دنبال آن کودتای 28 مرداد و بررسی رفتار سیاسی کشورهای درگیر در این مسأله از زوایای بسیاری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اما پژوهشی مبتنی بر اسناد و مطبوعات آمریکا، به عنوان بازیگر اصلی این برهه از تاریخ ایران، به شکلی مستدل انجام نگرفته است. پژوهش حاضر به روش تحلیل تاریخی و با تکیه بر اسناد وزارت خارجة آمریکا و روزنامة نیویورک تایمز، در پی آن است تا ضمن ارائه...

full text

سنجش نقش روحانیت در جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران

چکیده بعد از انقلاب مشروطیت دومین تند باد دگرگونی اجتماعی در ایران نهضت ملی شدن نفت و تحولات مربوط به آن است. جنبش ملی شدن صنعت نفت، مهمترین حرکت ضد استعماری در دهه 1330 ش (1950 م) در منطقة خاورمیانه بود. ملی شدن صنعت نفت برگ زرینی در تاریخ معاصر ایران است. در این پیروزی عوامل متعددی نقش آفرینی کرده اند. چنان که می توان گفت که با ائتلاف همه نیروهای مذهبی و ملی، گروههای سیاسی و متحد در برابر است...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 46

pages  158- 141

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023